POTURZYN 73. rocznica ludobójstwa
Poturzyn to niewielka miejscowość położona nieomal na krańcach województwa lubelskiego, która obok w swej historii oprócz chwalebnych wydarzeń posiada także epizody bolesne i tragiczne, wywołujące zadumę nad losem mieszkańców tej ,,małej ojczyzny”. Wiosną 2017 roku przypadła już 73 rocznica zbrodni ludobójstwa jakiej dokonali ukraińscy nacjonaliści z pod znaku OUN-UPA, na mieszkańcach Poturzyna i okolicznych miejscowości oraz uciekinierach z Wołynia. Uroczystości patriotyczne będące wyrazem pamięci o tragicznie pomordowanych odbyły się w niedzielę, 2 kwietnia 2017roku przy pomniku – mogile upamiętniającej te tragiczne wydarzenia historyczne. Siegając do przeszłości da się zauważyć, że wśród zbrodni XX wieku ta była wyjątkowa pod względem okrucieństwa – zabijano bowiem tylko i wyłącznie z powodu przynależności narodowej i wyznaniowej.
W okresie od marca do czerwca 1944 roku ukraińscy nacjonaliści z pod znaku OUN – UPA, w tym pododdziały SS – Galizien, w sposób niewiarygodnie bezwzględny i wręcz uwłaczający godności człowieka dokonali mordów na mieszkańcach polskich wsi z powiatu tomaszowskiego. Zbrodnia w Poturzynie była jedną z najokrutniejszych. W przeciągu bowiem kilku dni na wieś Poturzyn dokonano dwukrotnej napaści – pierwszy raz 23 marca 1944 roku, gdzie zginęło podobno od 35-50 osób i 1 kwietnia 1944 roku, gdzie zamordowano 162 osoby. Trudna to karta historii, zwłaszcza dla strony ukraińskiej, gdy do głosu dochodzą siły wyraźnie negujące ukraińskie ludobójstwo a prawda historyczna bywa wyraźnie w ,,wygodny” sposób zacierana. O upamiętnienie pomordowanych osób oraz o obowiązek mówienia prawdy apelowała Wójt Gminy Telatyn Elżbieta Stąsiek-Witkowska w swym okolicznym przemówieniu podczas uroczystości ,,Wyciągajmy wnioski, uczmy historii i mówmy o prawdzie historycznej…Ci ludzie bowiem, oczekują na właściwe groby, na upamiętnienie, postawienie krzyży w miejscach kaźni, odnalezienie śladów ich życia, ocalenie nazwisk i imion, mają prawo do naszej pełnej pamięci o nich oraz do naszej modlitwy…Pielęgnujmy w sercach naszych pamięć o tych, którym odebrano prawo do życia tylko dlatego, że obłędna ideologia i ci, którzy ją tworzyli, uznali że ludzie ci nie powinni żyć, realizować swoich marzeń i budować współczesnego im świata.”
Organizatorem uroczystości, jakie miały miejsce w Poturzynie byli Wójt Gminy Telatyn, 2 Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy im. mjra Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, Szkoła Podstawowa w Poturzynie oraz mieszkańcy wsi. Uroczystą mszą św. w intencji pomordowanych odprawił ks. Stanisław Nazarczuk – kapelan Szpitala Niepublicznego w Zamościu w koncelebrze z proboszczem parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Nowosiółkach, ks. proboszczem Jerzym Rzeszowskim. W uroczystości uczestniczył także ks. dziekan Krzysztof Soliło – proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Dołhobyczowie.
W niedzielnej uroczystości udział wzięli: pan Jan Kowalczyk – Starosta Powiatu Tomaszowskiego, Wójt Gminy Telatyn – Pani Elżbieta Stąsiek-Witkowska oraz Radni Gminy Telatyn na czele z Przewodniczącym Rady Gminy panem Dariuszem Skwarkiem. Służby mundurowe reprezentowali: ppor. Piotr Wiśniewski, st. kpr. Piotr Stafiński oraz pan Marek Maciejczyk z 2 Pułku Rozpoznawczego im. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, sierż.szt. SG Tomasz Szabelski z Placówki Straży Granicznej w Chłopiatynie, sierż.szt.
Marek Oberda z Placówki Straży Granicznej w Dołhobyczowie, kpt. Ryszard Neć – przedstawiciel Komendy Państwowej Straży Pożarnej w Tomaszowie Lub., Gminny Komendant OSP gminy Telatyn druh Zbigniew Wrona wraz z jednostkami OSP z terenu gminy Telatyn, Henryk Szaruga – opiekun 19 DH Modrzewie im. 12 Pułku Ułanów Podolskich w Telatynie wraz z harcerzami oraz kombatanci: Genowefa Gwiazdowska, Stanisław Krzaczek, Stanisław Wójcik z Światowego Związku Żołnierzy AK rejon Telatyn i pan Jan Suski ze Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Telatynie. Oprócz mieszkańców Poturzyna, w uroczystościach udział wzięli także mieszkańcy okolicznych miejscowości oraz młodzież i dzieci ze szkół z terenu gminy Telatyn Krótką część artystyczną – piosenki i wiersze przygotowały dzieci ze Szkoły Podstawowej w Poturzynie: Dorota Lepionka, Piotr Wronka, Emilia Gala, Jakub Beń i Martyna Rybak. Okolicznościowy wiersz, napisany specjalnie w związku z uroczystościami w Poturzynie przygotowała pani Wińczysława Bartecka – lokalna poetka, która swoją twórczością ubogaca gminne wydarzenia. Ceremoniał wojskowy (Wojskowa Asysta Honorowa, Salwa honorowa) wykonała 6 kompania rozpoznawcza z 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego im. mjra Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, pod dowództwem ppor. Damiana Brzęka. Apel Pamięci odczytał ppor. Piotr Wiśniewski. Po wygłoszeniu okolicznościowych przemówień, poszczególne delegacje złożyły wieńce.
mat. UG w Telatynie
